วิทยาศาสตร์การเคลื่อนไหว (Kinesiology) เป็นวิทยาศาสตร์แขนงหนึ่งที่ทำให้เราทราบและเข้าใจในการศึกษาที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหวร่างกายของคนเรา โดยอาศัยความรู้ที่เกี่ยวข้องกับทางด้านกายวิภาคศาสตร์ กลศาสตร์ และสรีรวิทยา และสำหรับในบทความนี้จะนำความรู้ทางด้าน
1.ระนาบในการเคลื่อนไหว (Plane of motion)
2.คานในร่างกายมนุษย์ (Lever of human body)
3.ประเภทของท่าฝึกกล้ามเนื้อสำหรับการเคลื่อนไหว (Muscle movement)
4.หน้าที่ของกล้ามเนื้อขณะทำงาน (Role of functional muscle)
มาสรุปและวิเคราะห์การเคลื่อนไหวของร่างกายเพื่อให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น สามารถนำไปปฏิบัติได้ โดยใช้เรื่องระนาบในการเคลื่อนไหว (Plane of motion)เป็นต้นเรื่อง มีตัวอย่างดังนี้
Sagittal plane (median plane)
-เป็นระนาบที่แบ่งร่างกายออกเป็นด้านซ้ายและขวา
-ดังนั้นการเคลื่อนไหวที่ขนานกับแกน
คือ ไปข้างหน้า ไปข้างหลัง
-เช่น
flexion,
extension, dorsi flexion, plantar flexion
จากภาพเป็นการวิเคราะห์ที่เข่า
-เป็นระนาบ
sagittal
plane มีชื่อการเคลื่อนไหวคือ Knee flexion
-เป็นคานแบบที่3 (เสียเปรียบเชิงกล) คืออกแรงพยายาม(F)มากกว่าแรงต้านทาน
(R)
-เป็นการเคลื่อนไหวข้อต่อเดียว(Isolation
movement) ฝึกได้จากท่าLeg curl
-กล้ามเนื้อที่ทำงานหรือหดตัว
คือ Hamstringและกล้ามเนื้อที่ทำงานตรงกันข้ามหรือเหยียดออกคือ Quadriceps
จากภาพเป็นการวิเคราะห์เท้าที่อยู่กับพื้น
-เป็นระนาบ
sagittal
plane มีชื่อการเคลื่อนไหวคือ plantar flexion
-เป็นคานแบบที่2 (ได้เปรียบเชิงกล) คืออกแรงพยายาม(F)นิดเดียว
ยกตัวแกได้ทั้งตัว(R)
-เป็นการเคลื่อนไหวข้อต่อเดียว(Isolation
movement) ฝึกได้จากท่าstanding calf raise
-กล้ามเนื้อที่ทำงานหรือหดตัว
คือ gastrocnemius
และกล้ามเนื้อที่ทำงานตรงกันข้ามหรือเหยียดออกคือ tibialis
anterior
2.Frontal plane (coronal plane)
-เป็นระนาบที่แบ่งร่างกายออกเป็นด้านหน้าและด้านหลัง
-ดังนั้นการเคลื่อนไหวที่ขนานกับแกน
คือ ไปด้านข้าง
-เช่น
Abduction,
Adduction, Lateral flexion, Lateral extension, Elevation, Depression,
Inversion, Eversion
จากภาพเป็นการวิเคราะห์ที่หัวไหล่
-เป็นระนาบ
Frontal
plane มีชื่อการเคลื่อนไหวคือ Shoulder Abduction
-เป็นคานแบบที่3 (เสียเปรียบเชิงกล) คือต้องออกแรงพยายาม(F)มากถึงจะเคลื่อนไหวได้
แต่สิ่งดีจากคานแบบนี้คือแข็งแรง
-เป็นการเคลื่อนไหวข้อต่อเดียว(Isolation
movement) ฝึกได้จากท่าDumbell side raise
-กล้ามเนื้อที่ทำงานหรือหดตัว
คือ lateral
deltoid (ไหล่กลาง)และกล้ามเนื้อที่ทำงานตรงกันข้ามหรือเหยียดออกคือLatissimus
Dorsi (ปีก)
3.Transverse plane (Horizontal plane)
-เป็นระนาบที่แบ่งร่างกายออกเป็นด้านบนและด้านล่าง
-ดังนั้นการเคลื่อนไหวที่ขนานกับแกน
คือ การบิด หรือ หมุน ขนานกับพื้นโลก
-เช่น
Internal
rotation , External rotation, Pronation, Supination
อันนี้น่าสนใจ!!
จากภาพเป็นการวิเคราะห์สะโพกและเท้าที่ยกขึ้น
-สะโพกเป็นระนาบ
sagittal
plane มีชื่อการเคลื่อนไหวคือ Hip flexion
-ที่น่าสนใจคือเท้า
มีการทำท่าแปบอลบิดปลายเท้าออกข้างนอกขนานกับพื้น ดังนั้นจึงเป็น Transverse
plane มีชื่อการเคลื่อนไหวว่า Lateral rotation
-เป็นคานแบบที่3 เพราะวิเคราะห์จาก hips(เสียเปรียบเชิงกล)
ต้องออกแรงเยอะกว่าแรงต้าน
-เป็นการเคลื่อนไหวหลายข้อต่อ(Compound
movement) มีเข่า/ข้อเท้า/สะโพกทำงานร่วมกัน ฝึกได้-จากท่าพวก front
kick, squat, leg lunges
-กล้ามเนื้อที่ทำงานหรือหดตัว
คือ quadriceps,gastrocnemius
และกล้ามเนื้อที่ทำงานตรงกันข้ามหรือเหยียดออกคือ gluteus,
tibialis anterior
จากภาพเป็นการวิเคราะห์คอของผู้เล่นทั้งสองคน
-คนที่1(ซ้าย) เป็นระนาบ
sagittal
plane มีชื่อการเคลื่อนไหวคือ neck extension (มีการเงยขึ้นและเป็นคานแบบที่1)
-คนที่2(ขวา) เป็นระนาบ Transverse plane มีชื่อการเคลื่อนไหวคือ neck
external rotation (บิดออกข้างนอก)
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น