ความหมายของสมรรถภาพทางกาย
สมรรถภาพทางกายเป็นความสามารถของร่างกายในการประกอบภารกิจประจำวันได้อย่างกระฉับกระเฉง มีประสิทธิภาพโดยไม่เกิดความเหนื่อย ฟื้นฟูกลับสภาพได้อย่างรวดเร็ว สามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างราบรื่น ปราศจากโรคที่ขาดจากการออกกำลังกาย(ถนอมวงศ์ กฤษณ์เพ็ชร์ และกุลธิดา เชิงฉลาด,2544)
องค์ประกอบของสมรรถภาพทางกาย
สมรรถภาพทางกายเพื่อสุขภาพ (Health – Related Physical Fitness)
ความสามารถของระบบต่างๆ ในร่างกายประกอบด้วยความสามารถเชิงสรีรวิทยาด้านต่างๆ ที่ช่วยป้องกันบุคคลจากโรคที่มีสาเหตุจากสภาวะการขาดการออกกำลังกาย นับเป็นปัจจัยหรือตัวบ่งชี้สำคัญของการมีสุขภาพดี ความสามารถหรือสมรรถนะเหล่านี้ สามารถปรับปรุงพัฒนาและคงสภาพได้ โดยการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ สมรรถภาพทางกายเพื่อสุขภาพมีองค์ประกอบ ดังนี้
1.องค์ประกอบของร่างกาย (Body Composition) คือองค์ประกอบต่างในร่างกายมนุษย์ประกอบด้วย กล้ามเนื้อ กระดูก ไขมัน และ ส่วนอื่นๆ โดยควรมีองค์ประกอบที่อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม สามารถวัดได้เช่น ค่าดัชนีมวลกาย ค่าเปอร์เซ็นต์ไขมัน ค่าสัดส่วนเอวต่อสะโพก
 |
| การวัดเปอร์เซ็นต์ไขมันด้วย Skinfold Calipper |
2.ความทนทานของระบบไหลเวียนเลือด(Cardiorespiratory Endurance) หมายถึง สมรรถนะเชิงปฏิบัติของระบบไหลเวียนเลือด (หัวใจ หลอดเลือด) และระบบหายใจในการลำเลียงออกซิเจนไปยังเซลล์กล้ามเนื้อ ทำให้ร่างกายสามารถยืนหยัดที่จะทำงานหรือออกกำลังกายที่ใช้กล้ามเนื้อมัดใหญ่เป็นระยะเวลายาวนานได้
 |
| การทดสอบระบบหายใจไหลเวียนเลือดโดยการทำStep test 3 นาที |
 |
| การฝึกระบบหายใจและไหลเวียนเลือดโดยการวิ่ง |
3.ความอ่อนตัวหรือความยืดหยุ่น (Flexibility) หมายถึงพิสัยของการเคลื่อนไหวสูงสุดเท่าที่จะทำได้ของข้อต่อหรือกลุ่มข้อต่อ
 |
| การทดสอบความอ่อนตัวของกล้ามเนื้อด้วยวิธี sit and reach test |
 |
| การฝึกความอ่อนตัวด้วยโยคะ |
4.ความทนทานของกล้ามเนื้อ (Muscular Endurance)หมายถึง ความสามารถของกล้ามเนื้อมัดใดมัดหนึ่งหรือกลุ่มกล้ามเนื้อ ในการหดตัวซ้ำๆ เพื่อต้านแรงหรือความสามารถในการหดตัวครั้งเดียวได้เป็นระยะเวลายาวนาน
 |
| การทดสอบความทนทานของกล้ามเนื้อโดยการนอนลุกนั่ง 60 วินาที |
 |
| การฝึกความทนทานของกล้ามเนื้อโดยการดันพื้น |
5.ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ (Muscular Strength) หมายถึงปริมาณสูงสุดของแรงที่กล้ามเนื้อมัดใดมัดหนึ่งหรือกลุ่มกล้ามเนื้อสามารถออกแรงต้านทานได้ ในช่วงการหดตัว 1 ครั้ง
 |
| การทดสอบความแข็งแรงของกล้ามเนื้อโดยใช้เครื่องแรงบีบมือ |
 |
| การฝึกความแข็งแรงของกล้ามเนื้อด้วย Barbell |
สมรรถภาพทางกลไก (Motor Fitness) หรือสมรรถภาพเชิงทักษะ (Skill – Related Physical Fitness)
ความสามารถของร่างกายที่ช่วยให้บุคคลสามารถประกอบกิจกรรมทางกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเล่นกีฬาได้ดีมีองค์ประกอบ 6 ด้าน ดังนี้
1.ความคล่องแคล่วว่องไว (Agility) หมายถึง ความสามารถในการเปลี่ยนทิศทางการเคลื่อนที่ได้อย่างรวดเร็วและสามารถควบคุมได้
 |
| การทดสอบความคล่องแคล่วว่องไวโดยการวิ่งเก็บของ |
 |
| การฝึกความคล่องแคล่วว่องไวโดยหลบหลีกกรวย |
2.การทรงตัว (Balance) หมายถึง ความสามารถในการรักษาดุลของร่างกายเอาไว้ได้ทั้งในขณะอยู่กับที่และเคลื่อนที่
 |
| การฝึกการทรงตัวด้วยท่าโยคะ |
3.การประสานสัมพันธ์ (Co-ordination) หมายถึง ความสามารถในการเคลื่อนไหวได้อย่างราบรื่น กลมกลืน และ มีประสิทธิภาพของร่างกาย
 |
| การฝึก Co-ordination การทำงานประสานสอดคล้องระหว่างตาและมือ |
 |
| ผลการฝึก eye hand coordination จากเครื่อง SVT |
4.พลังกล้ามเนื้อ (Power) หมายถึง ความสามารถของกล้ามเนื้อส่วนหนึ่งส่วนใดหรือหลายๆ ส่วนของร่างกายในการหดตัวเพื่อทำงานด้วยความเร็วสูง แรงหรืองานที่ได้เป็นผลรวมของความแข็งแรงและความเร็วที่ใช้ในช่วงระยะเวลาสั้นๆ เช่นการยืนอยู่กับที่ กระโดดไกล การทุ่มน้ำหนัก เป็นต้น
 |
| การทดสอบพลังกล้ามเนื้อโดยการกระโดด |
 |
| การฝึกพลังกล้ามเนื้อโดยการกระโดด |
5.เวลาปฏิกิริยาตอบสนอง (Reaction time) หมายถึงระยะเวลาที่ร่างกายใช้ในการตอบสนองต่อสิ่งเร้าต่างๆ เช่นแสง เสียง สัมผัส
 |
| ฝึกปฏิกิริยาตอบสนองโดยส่งฟุตบอลกลับคืนเมื่อไดยินเสียงนกหวีด |
6.ความเร็ว (Speed) หมายถึง ความสามารถในการเคลื่อนที่จากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่งได้อย่างรวดเร็ว
 |
| การฝึกวิ่งเร็ว |
การทดสอบและประเมินผลสมรรถภาพทางกาย
จุดมุ่งหมายของการทดสอบสมรรถภาพทางกาย มีดังนี้
 |
| ผลการทดสอบนักกีฬาฟุตบอล |
 |
| ผลการเปลี่ยนแปลงร่างกายของผู้ออกกำลังกาย |
1. เพื่อที่จะศึกษาวิธีการฝึกซ้อมหรือออกกำลังกายเพื่อสุขภาพว่าเหมาะสมแล้วหรือไม่
2. เพื่อหาทางปรับปรุงข้อบกพร่องทางด้านสมรรถภาพทางกาย ที่อาจพบได้จากการทดสอบ
3. เพื่อหาทางส่งเสริมการฝึกซ้อม ให้พัฒนาถึงจุดสูงสุดของแต่ละคน
4. เพื่อใช้เป็นพื้นฐานในการศึกษาข้อแตกต่างทางด้านสมรรถภาพทางกาย
5. เพื่อใช้ในการปรับปรุงสมรรถภาพทางกายโดยรวมของนักกีฬาให้ถึงจุดสูงสุดและเหมาะสมกับกีฬาแต่ละชนิด
อ้างอิง:
1.ถนอมวงศ์ กฤษณ์เพ็ชร์ และกุลธิดา เชิงฉลาด (2544). ปทานุกรมศัพท์กีฬาพลศึกษาและวิทยาศาสตร์การกีฬา. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
2.สุพิตร สมาหิโตและคณะ (2556) แบบทดสอบและเกณฑ์มาตรฐานสมรรถภาพทางกายสำหรับประชาชนไทยอายุ 19-59ปี.สำนักวิทยาศาสตร์การกีฬา กรมพลศึกษา กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา
ผู้เขียน:
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น